Hoewel de aarde voldoende bronnen biedt voor iedereen, is het de mens die ongelijkheid, macht en verdeeldheid creëert. Oorlogen ontstaan uit angst en daarmee doelen we niet alleen op gewapende conflicten, maar juist op de ‘oorlogen’ in het dagelijks leven: spanningen in relaties, conflicten op het werk, en de innerlijke strijd die velen met zichzelf voeren. Steeds meer mensen ervaren onvrede, burn-outs en moeite met het geven en ontvangen van feedback. Tegelijkertijd groeit er een nieuwe generatie op: gevoeliger, bewuster en met een scherpere intuïtie. Maar deze jongeren worden vaak niet goed ondersteund door de systemen waarin ze opgroeien, zoals het onderwijs, de hulpverlening en overheidsinstellingen. Twee fundamentele schakels die hierin tekortschieten, zijn de opvoeding en de overheid. Zolang daar geen verandering plaatsvindt, blijft structurele vooruitgang beperkt.
In plaats van naar binnen te keren en gevoelens te doorgronden, worden emoties steeds vaker geprojecteerd op de buitenwereld. Onze samenleving is diep geconditioneerd geraakt; veel mensen durven niet meer écht zichzelf te zijn. Er heerst verwarring, vermoeidheid, en innerlijke onrust.
Daarom is het essentieel dat we terugkeren naar zelfreflectie en persoonlijke verantwoordelijkheid.
Weg van de tekentafel, de hokjes en kaders, weg van de overmatige protocollen — en terug naar de essentie. Terug naar de mens zelf.
Het draait niet om schuld, maar om het bewust omgaan met onze keuzes, van het krijgen van kinderen tot hoe we met elkaar en met onszelf omgaan. Maatschappelijke verandering vraagt om collectieve verantwoordelijkheid. Alleen als we bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen, kunnen we toekomstige generaties een betere basis meegeven. Kinderen mogen nooit de last dragen van keuzes die door volwassenen zijn gemaakt.
Verandering kost tijd, soms decennias lang, en begint bij de basis, leren verantwoordelijkheid te dragen, met respect voor jezelf en anderen. We moeten stoppen met het wijzen naar anderen en beseffen dat wijzelf de enigen zijn die ons leven echt kunnen veranderen. Vrijheid en verantwoordelijkheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Veel mensen zijn bang voor die verantwoordelijkheid, omdat het vraagt om eerlijk naar het eigen handelen te kijken. Maar juist het nemen van verantwoordelijkheid leidt tot zelfrespect, groei en werkelijke vrijheid.